Kawa odwadnia organizm? To mit
2020-09-04
W 2014 roku naukowcy pracujący na Uniwersytecie Birmingham ogłosili światu, że kawa tak naprawdę nie prowadzi do odwodnienia organizmu. Wręcz przeciwnie – nawadnia go tak jak woda. Biorąc pod uwagę, że kawa raczej posądzana była o właściwości moczopędne, wzbudziło to niemałe zamieszanie wśród znawców kawy… Po co nam ta cała woda?
Przede wszystkim nasz organizm składa się głownie z wody, może ona stanowić 45 – 75% naszej masy ciała. Oczywiście te różnice wynikają z wieku, płci, czy budowy ciała. Do tego woda jest składnikiem wszystkich naszych tkanek i komórek, to również znakomity rozpuszczalnik dla wielu związków, jest konieczna w procesie trawienia, reguluje temperaturę ciała, bierze udział w usuwaniu produktów przemiany materii, czyli jednym słowem: woda jest nam konieczna do życia i kropka. No i trzeba ją dostarczyć wraz z dietą.
Ile potrzebujemy wody
Aby organizm był prawidłowo nawodniony powinniśmy dostarczyć mu około 1,5 – 2 litrów płynów na dobę, z czego 2/3 powinna stanowić woda. Ważna uwaga, wodę powinniśmy pić często, ale w małych ilościach. Oczywiście są przypadki, gdy zapotrzebowanie na wodę się zwiększa. Dlatego podczas upałów, przy wytężonej aktywności fizycznej, gdy dokucza nam biegunka lub wymioty, a nawet podczas stosowania diety wysokobiałkowej lub z dużą zawartością błonnika, trzeba pić więcej płynów. Co więcej, uczucie pragnienia oznacza, że organizm już jest odwodniony, a 2 – 3% niedoboru wody powoduje problemy z koncentracją, ból głowy, zmęczenie czy skurcze mięśni. I tutaj dochodzimy do pytania:
Czy to prawda, że kawa odwadnia organizm?
Po pierwsze odwadnia małe spożycie płynów plus warunki, kiedy to zapotrzebowanie na płyny mamy większe. I prawdą jest, że kawa, a raczej kofeina ma właściwości moczopędne. Powiedzmy jednak, że nie są to ilości, które zagrażają życiu i zdrowiu. Z czego efekt ten jest wyraźnie mniejszy u osób, które regularnie piją kawę. Po drugie, kawę należy pić z umiarem, czyli nie przekraczać zalecanej dziennej ilości 4 filiżanek, no i pamiętać o wodzie. Ponieważ wokół szkodliwego wpływu kawy na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu narosło wiele mitów, to sprawdźmy co na ten temat mają nam do powiedzenia badania naukowe.
A może kawa nawadnia? Wyniki badania
Na uwagę zasługuje badanie eksperymentalne przeprowadzone w 2014 roku na Uniwersytecie Birmingham. W badaniu tym wzięło udział 50 zdrowych mężczyzn, którzy jeszcze przed przystąpieniem do badania regularnie pili kawę. W trakcie eksperymentu część z nich piła cztery filiżanki kawy dziennie, a grupa kontrolna piła taką samą ilość wody (bez kawy), badanie trwało trzy dni. A jaki był wynik? Po ukończeniu badania, naukowcy porównali ogólny poziom nawodnienia osób biorących udział w badaniu na podstawie próbek krwi i moczu (sprawdzono poziom sodu, potasu, kreatyniny). Przede wszystkim u osób pijących kawę nie stwierdzono większego wydalania sodu przez nerki; nie stwierdzono też znaczącej różnicy w nawodnieniu organizmu pomiędzy osobami pijącymi wodę i kawę.
Chociaż jest to obiecujący wynik, to nie możemy z całą pewnością potwierdzić, że kawa ma takie właściwości jak woda. Osoby biorące udział w eksperymencie były zdrowe. Wyniki badania mogą nie dotyczyć osób, którym grozi odwodnienie z powodu: biegunki, wymiotów lub mających takie choroby, jak schorzenia nerek lub biorą leki, które regulują gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. Kawa z pewnością jednak nie ma zgubnego, odwadniającego wpływu na organizm, a z moczopędnym wpływem kofeiny lepiej sobie radzą osoby, które regularnie piją kawę. A co z tezą mówiącą, że kawa „wypłukuje” magnez?
Gdy drga powieka, to nie wina kawy
Wraz z płynami z organizmu usuwane są też między innymi związki mineralne, w tym magnez i właśnie o zwiększenie wydalania magnezu z organizmu często jest obwiniania kawa. Czy słusznie? No i po co jest nam potrzebny ten cały magnez? Jego niedobór najczęściej manifestuje się jako bolesny skurcz mięśni lub drgająca powieka, ale magnez to pierwiastek o ogromnym znaczeniu dla zdrowia. Bierze udział w procesach przemiany materii, reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. A jego niedobór ma również wpływ na zaburzenia pracy mięśnia sercowego oraz na rozwój i mineralizację kości. Jak wiemy z badań, kofeina działa moczopędnie i utrudnia wchłanianie niektórych związków, potrafi również doprowadzić do utraty około 4 mg magnezu na dobę. Z tym, że diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach. Taki efekt bowiem można zaobserwować u osób, które piją więcej kawy niż zalecane 3 – 4 filiżanki dziennie.
Niewiele osób zdaje sobie również sprawę, że kawa również jest źródłem magnezu. Średnio, w filiżance kawy możemy znaleźć około 7 mg magnezu, a najczęstszą przyczyną niedoboru tego pierwiastka jest po prostu zła dieta. Co oczywiście nie zwalnia nas z ulubionego określenia dietetyków, czyli zachowania umiaru we wszystkim, również w ilości wypijanej kawy. Kawa nie powoduje problemów ze zdrowiem, o ile pijemy ją w umiarkowanych ilościach. Ale nie powinna stanowić jedynego źródła nawodnienia organizmu. Czyli oprócz kawy pijmy inne płyny, ze zdecydowanym wskazaniem na wodę.
Źródlana czy mineralna? Jaką wodę najlepiej pić
Woda źródlana ma skład mineralny porównywalny do tej, która płynie z naszych kranów. Czyli generalnie nie znajdziemy w niej bogactwa minerałów, ale spokojnie można ją pić, nawadnia też skutecznie organizm. Zdecydowanie lepszej jakości jest woda mineralna. Zawiera minimalnie 500-1000 mg/l składników mineralnych, czyli wzbogaca nasz organizm o konieczne do funkcjonowania związki, najlepiej wybierajmy wodę mineralną średniozmineralizowaną. Do wyboru mamy jeszcze wody lecznicze, te z kolei potrafią mieć w nawet 25 000 mg/l pierwiastków mineralnych, dlatego wody lecznicze przyjmuje się pod kontrolą lekarza.
Przede wszystkim nie gaśmy pragnienia wodami smakowymi, słodkimi napojami gazowymi, czy przetworzonymi, słodkimi sokami. Są to napoje z ogromną ilością cukru i sztucznych dodatków. Zdecydowanie za to można pić herbatę, wodę źródlaną bądź mineralną i oczywiście kawę.
Bibliografia:
1. Killer S., Blannin A., Jeukendrup A., No Evidence of Dehydration with Moderate Daily Coffee Intake: A Counterbalanced Cross-Over Study in a Free-Living Population, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3886980/ (dostęp: 01.09.2020).
2. Ronald J Maughan i wsp. A randomized trial to assess the potential of different beverages to affect hydration status: development of a beverage hydration index, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26702122/ (dostęp: 01.09.2020).
3. https://www.nhs.uk/news/food-and-diet/a-small-amount-of-coffee-will-not-dehydrate-you/
4. https://www.akademiadietetyki.pl/dietetyka/prawidlowe-nawodnienie-organizmu-sportowca/
5. http://www.wodadlazdrowia.pl/pl/318/0/rola-rownowagi-wod-min-.html
6. zdjęcie: <a href="https://pl.freepik.com/zdjecia/jedzenie">Jedzenie zdjęcie utworzone przez KamranAydinov - pl.freepik.com</a>
Pokaż więcej wpisów z
Wrzesień 2020
