Czas żniw, czyli techniki zbierania kawy 1.0

CZAS ŻNIW, CZYLI TECHNIKI ZBIERANIA KAWY 1.0

Decydowanie o technikach zbierania kawy na pierwszy rzut oka nie wydaje się zadaniem twórczym, ani tym bardziej – angażującym. Nic bardziej mylnego. Jak się okazuje, metoda, jaką zbierane są na danej plantacji owoce kawowca, może mieć równie istotny wpływ na smak naszej kawy, jak późniejsze etapy samej obróbki ziarna. Dlatego dzisiaj przygotowaliśmy dla Was nieco techniczny, za to pełen ciekawych informacji tekst o technikach zbierania kawy.

CZAS ŻNIW

Zanim zdecydujemy się na metodę, musimy wiedzieć, kiedy na naszej plantacji będzie trwać czas żniw, gdy zielone owoce kawowca (tzw. wisienki, ang. cherries) stają się dojrzałe, głęboko czerwone i rozkosznie mięsiste. Jeżeli plantacja znajduje się w północnej części Pasa Kawowego, zbiory możemy rozpocząć już we wrześniu i trwać one będą do marca. Właśnie wtedy zbierana jest nasza aromatyczna arabika Meksyk Altura SHG! Uprawy z półkuli południowej sezon na owoce kawy zaczną natomiast w kwietniu, a zakończą pod koniec sierpnia. Czasu na żniwa jest aż nadto – jednak doświadczeni plantatorzy wiedzą, że zbiory z początkowych i końcowych miesięcy sezonu przynoszą owoce niewystarczająco dojrzałe, lub, dojrzałe zanadto. Dlatego palarnie, dostarczające najwyższej jakości kawy, zawsze kupują ziarno, którego owoce były zbierane w środkowej części sezonu.
Jeżeli zatem wiemy już, kiedy szykować się na kawowe żniwa, czas wybrać technikę, która może zadecydować o sukcesie lub…porażce naszego surowca na aukcjach kawowych.

STRIPPING – SZYBKO I SKUTECZNIE

Mówiąc najprościej  - kawę zbierać można ręcznie lub mechanicznie. Metody ręczne są dwie – tzw. stripping i picking. Stripping to ręczne strząsanie lub ściąganie z gałązki wszystkich owoców – popularne w krajach, gdzie mamy do czynienia z plantacjami małymi lub średniej wielkości. Zbieranie owoców „taśmowo” pomaga przyśpieszyć pracę, ale może doprowadzić do tego, że zebrane zostaną owoce niedojrzałe, przejrzałe lub po prostu gorszej jakości. A to w oczach testerów, czyli q graderów, obniży potem jakość naparu, który będzie miał cierpki posmak lub wyczuwalną nutę sfermentowanych owoców.

PICKING - SZTUKA SELEKCJI

Jeżeli zależy nam na tym, by do koszyczka trafiało tylko to, najlepsze, zdecydujemy się na picking –  ręczne, selektywne zbieranie owoców. Metoda ta polega na zrywaniu tylko idealnie dojrzałych wisienek w miarę, jak osiągają perfekcyjną barwę, w odstępie ok. 10 dni. Dzięki starannej, choć bardzo czasochłonnej pracy przy zbiorach, napar kawowy będzie miał później słodszy aromat, będący wynikiem dłuższego kontaktu ziarna z miąższem. Zaletą tej techniki jest możliwość poświęcenia przy okazji nieco czasu samej roślinie i sprawdzenia, czy nie pojawiają się np. objawy chorób.

BYĆ JAK EDWARD NOŻYCORĘKI

Metody mechaniczne zbierania kawy, podobnie jak ręcznie, są dwie. Podczas zbiorów możemy zabawić się w Edwarda Nożycorękiego, używając ręcznej zbieraczki o nazwie derricadeira, albo poczuć się jak obszarnik, jeżdżąc po plantacji specjalnym kombajnem. „Zbieraczka” składa się z dwóch wibrujących łapek, które wprowadzają gałąź w drgania i powodują strząsanie owoców. To popularna metoda, stosowana na plantacjach, gdzie liczy się produktywność, ale i kontrola jakości owoców na najwcześniejszych etapach produkcji.
Co ciekawe, zbieraczek bardzo często używają pracownicy plantacji, gdzie uprawiana jest arabica. Dlaczego? Jak pewnie pamiętacie, jej odmiany lubią być wysoko, dlatego uprawy zakładane są często na zboczach gór (jak uprawy naszej ekologicznej Honduras SHG w paśmie Montecillo). Te zaś z natury są strome i wąskie, czyli nieodpowiednie dla miłośników poruszania się dużą i niezbyt zgrabną maszyną, jaką jest kombajn. Chociaż, mówiąc o tej maszynie, nie da się ukryć, że…

…DUŻY MOŻE WIĘCEJ

Właśnie. Objechanie hektara poletek kawowych kombajnem, który strąca owoce bezpośrednio do odpowiednich pojemników, zajmuje zdecydowanie mniej czasu, niż zrywanie ich ręcznie. Metoda ta jednak ona swoje ograniczenia –kombajn jest drogi w eksploatacji oraz wymaga serwisowania oraz znajomości obsługi. Nie da się też ukryć, że kupno nawet jednej takiej maszyny jest nieosiągalne dla wielu małych plantacji.

KWESTIA WYBORU

Wybór techniki zbierania owoców jest jedną z najpoważniejszych decyzji, przed którą staje każdy plantator. Wpłynie ona później na jakość oferowanego ziarna, koszty jego produkcji, stan środowiska naturalnego otaczającego uprawy, a nawet - układy międzyludzkie w okolicy.
Czy jako właściciel kilkunastu hektarów kawy wolimy zatrudnić w okolicznych wioskach większą ilość mniej wykwalifikowanych pracowników, którzy powoli, za to starannie, będą dokonywać zbiorów ręcznie? A może wolimy ufundować cykl szkoleń, podnoszących kwalifikacje mniejszej grupki, która będzie w stanie obsługiwać bardziej skomplikowane maszyny? To pytania, na które z pewnością trzeba sobie odpowiedzieć, układając plan pracy naszej plantacji, zanim skupimy się na kwestii jeszcze bardziej skomplikowanej, czyli…
…PROCESIE OBRÓBKI ZIARNA